KOMUNIKAT konferencji o ochronie małoletnich w Kościołach Europy Środkowo-Wschodniej – Dzień 2

O odpowiedzialności pasterzy i konieczności głębokiego nawrócenia w obliczu grzechów i przestępstw wykorzystywania seksualnego małoletnich przez osoby duchowne mówiono drugiego dnia międzynarodowej konferencji „Ochrona dzieci Bożych naszą wspólną misją”.

W czasie porannej Eucharystii przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich, kard. Seán O’Malley OFMCap wyraził ubolewacie z powodu przestępstw popełnianych przez duchownych. Nawiązując do liturgicznego wspomnienia św. Andrzeja Kima i Towarzyszy, powiedział: „trudno jest cierpieć dla Kościoła, ale jeszcze trudniejsze  może być cierpienie doznawane z rąk Kościoła i duchowieństwa kościelnego”. Zaznaczył, że powodem warszawskiego spotkania jest fakt, że „wielu naszych braci i sióstr cierpiało z rąk duchownych, którzy wykorzystując małoletnich popełniali złe czyny”. Zauważył, że wiele razy ci, którzy cierpieli, byli odrzucani w swoim cierpieniu, kiedy mówili o tym głośno. „Nie tego chce Jezus od swojego Kościoła… wykorzystywanie i tuszowanie tych przestępstw musi się skończyć, a krzywdy wyrządzone ludowi Bożemu muszą zostać naprawione” – stwierdził amerykański purpurat.

Kontynuował: “Zebraliśmy się tutaj, ponieważ tak wielu naszych braci i sióstr cierpiało z rąk nadużywających duchownych, którzy popełniali złe czyny, wykorzystując swój urząd do wykorzystywania innych lub do tuszowania takich nadużyć. I wiele razy ci, którzy cierpieli, byli odrzucani w swoim cierpieniu, kiedy mówili o tym głośno. To nie może być to, czego Jezus chce od swojego Kościoła; to nie może być Kościół kochającego i pojednanego Boga. Nadużycia i ich tuszowanie muszą się skończyć, a krzywdy wyrządzone ludowi Bożemu muszą zostać naprawione.

Odwaga i świadectwo tak wielu ocalałych i ich rodzin oraz ich głęboka troska o to, by inni nie byli krzywdzeni w podobny sposób, powinny być uznane i przyjęte z wdzięcznością. Dziękujemy Bogu za ich świadectwo i za ich obecność wśród nas. W jakiś nieoczekiwany sposób piszą oni kolejny rozdział w historii tych, którzy cierpią za wiarę. Zajmują miejsce wśród odważnych świadków wiary, Andrew Kima i towarzyszy, ks. Jerzego Popiełuszki i tak wielu innych, których cierpienia w imię prawdy znane są tylko Bogu.”

Kardynał O’ Malley podsumował: “Modlimy się więc do Boga, aby w mądrych Bożych drogach te cierpienia stały się zalążkami bardziej odpornego, bardziej kochającego i bardziej wiernego Kościoła, pokornie uznającego swoje winy i niezłomnie zaangażowanego w poszukiwanie sprawiedliwości i pojednania z tymi, którzy zostali skrzywdzeni. Tylko pracując odważnie, aby przynieść sprawiedliwość i uzdrowienie ofiarom, sami możemy zostać uzdrowieni.”

W wystąpieniu zatytułowanym “Z sercem skruszonym” ks. Tomáš Halík, duszpasterz z Pragi w Republice Czeskiej zauważył, że ujawniana stopniowo, długo ukrywana i banalizowana pandemia nadużyć seksualnych, psychologicznych i duchowych oraz nadużywania władzy i autorytetu przez członków duchowieństwa jest jednym z aspektów głębokiego kryzysu Kościoła w dzisiejszym świecie. W krajach postkomunistycznych ma on szereg konkretnych przyczyn, w tym klerykalizm, triumfalizm oraz nadużycie władzy i autorytetu. Kryzys ten można przezwyciężyć jedynie odwagą, by zreformować wiele problemów – stwierdził znany czeski duszpasterz, psycholog i teolog.

Prof. dr Myriam Wijlens, profesor prawa kanonicznego w Erfurcie i członek Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich analizując prawodawstwo kanoniczne wskazała na konieczność odpowiedzialnego podchodzenia biskupów do przypadków tych przestępstw. Zaznaczyła, że spoglądając na przeszłość, można dostrzec wiele błędów pasterzy, którzy koncentrowali się bardziej na reputacji Kościoła, niż na ochronie małoletnich. Na skutek tego zaufanie, jakie pokłada w nich zarówno wspólnota wierzących, jak i społeczeństwo, zostaje poważnie zachwiane i dochodzi do utraty autorytetu moralnego Kościoła.

Na potrzebę znalezienia skutecznych minimalnych gwarancji ochrony praw osób wykorzystanych seksualnie w okresie małoletności wskazał prof. dr hab. Paweł Wiliński, sędzia Izby Karnej Sądu Najwyższego RP. Zaznaczył, że chodzi między innymi o prawo do zastępstwa procesowego, do informacji, do naprawienia szkody w sposób, który zapewni realną ochronę małoletnich.

Poruszane problemy są pogłębiane w trakcie spotkań w małych grupach.